"Đặt mình vào tâm tư một đứa trẻ" chính là chìa khóa để trở thành một người giáo viên không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn là một người bạn, người dẫn đường đáng tin cậy.
Dưới đây là những điều cụ thể bạn sẽ thấy và làm được khi thực sự đặt mình vào vị trí của học trò:
1. Hiểu được cảm xúc và nỗi sợ của các em
Khi là một đứa trẻ, bạn sẽ thấy:
· Sợ sai: Sợ bị la mắng, sợ bạn cười khi trả lời sai.
· Áp lực điểm số: Áp lực từ gia đình, thầy cô, và cả sự so sánh với bạn bè.
· Xấu hổ: Xấu hổ vì hoàn cảnh gia đình, vì ngoại hình, vì học chưa giỏi.
· Mong muốn được công nhận: Chỉ một lời khen nhỏ cũng có thể là động lực to lớn.
Giáo viên tốt sẽ:
· Tạo môi trường an toàn: "Ở đây, sai không sao cả, quan trọng là chúng ta cùng sửa sai". Không dùng lời lẽ làm tổn thương.
· Đánh giá quá trình: Khen ngợi sự cố gắng, tiến bộ chứ không chỉ kết quả cuối cùng.
· Lắng nghe và thấu hiểu: Khi một học sinh không làm bài, hãy hỏi "Có chuyện gì sao con?" thay vì trách phạt ngay lập tức.
2. Nhìn thế giới qua lăng kính "Tại sao?"
Khi là một đứa trẻ, bạn luôn tò mò:
· "Tại sao phải học cái này?"
· "Học cái này để làm gì?"
· "Nó có thú vị không?"
Giáo viên tốt sẽ:
· Kết nối bài học với thực tế: Dạy toán qua các trò chơi, dạy văn bằng những câu chuyện đời sống, dạy lịch sử như kể chuyện phiêu lưu.
· Khơi gợi sự tò mò: Bắt đầu bài học bằng một câu hỏi gây sốc, một hình ảnh lạ, hoặc một vấn đề cần giải quyết.
· Cho học sinh quyền được hỏi: Khuyến khích các em đặt câu hỏi, dù có thể ngô nghê, và cùng nhau tìm câu trả lời.
3. Nhận ra rằng mỗi đứa trẻ là một thế giới riêng
Khi là một đứa trẻ, bạn muốn:
· Được thầy cô hiểu mình là ai: Tính cách, sở thích, điểm mạnh, điểm yếu.
· Không bị gắn mác "học kém" hay "hư" chỉ vì một vài biểu hiện.
· Có cách học phù hợp với mình: có em học qua hình ảnh, em qua âm thanh, em qua vận động.
Giáo viên tốt sẽ:
· Phân hóa trong dạy học: Đưa ra các bài tập với nhiều mức độ, nhiều hình thức khác nhau để mọi học sinh đều có thể tham gia.
· Quan sát và ghi nhớ: Ghi nhớ sở thích, hoàn cảnh và điểm đặc biệt của từng em. Một câu hỏi thăm về sở thích của em sẽ khiến em cảm thấy mình được quan tâm.
· Tôn trọng sự khác biệt: Có em hướng ngoại, em hướng nội. Đừng bắt mọi đứa trẻ phải giống nhau.
4. Cảm nhận được sự cần thiết của "Người bạn lớn"
Khi là một đứa trẻ, bạn cần:
· Một người lớn đáng tin cậy để chia sẻ những điều khó nói với bố mẹ.
· Một hình mẫu để noi theo, không chỉ về kiến thức mà còn về cách ứng xử, đạo đức.
· Được lắng nghe một cách nghiêm túc, không xem thường.
Giáo viên tốt sẽ:
· Xây dựng mối quan hệ tích cực: Dành thời gian trò chuyện thân thiện trước và sau giờ học.
· Công bằng và tôn trọng: Ứng xử với học sinh bằng thái độ tôn trọng như với một người trưởng thành.
· Là tấm gương: Luôn giữ lời hứa, trung thực và sống tích cực. Học sinh tin những gì bạn làm hơn những gì bạn nói.
5. Nhớ lại cảm giác muốn được vui chơi
Khi là một đứa trẻ, bạn luôn:
· Muốn được chơi, được vận động, được sáng tạo hơn là ngồi im nghe giảng suốt tiết học.
· Cảm thấy mệt mỏi, uể oải khi tiết học quá căng thẳng và nhàm chán.
Giáo viên tốt sẽ:
· Thiết kế bài học sinh động: Lồng ghép các trò chơi, hoạt động nhóm, dự án, trình diễn.
· Linh hoạt về thời gian: Hiểu khi nào học sinh mệt và cần một trò chơi nhỏ để "refresh" lại tinh thần.
· Biến việc học thành một cuộc phiêu lưu: Học mà chơi, chơi mà học.
Kết luận:
Đặt mình vào tâm tư một đứa trẻ là bước đầu tiên để xây dựng sự ĐỒNG CẢM. Từ sự đồng cảm đó, bạn mới có thể:
· THẤU HIỂU những gì các em đang trải qua.
· TÔN TRỌNG những cảm xúc và suy nghĩ của các em.
· HÀNH ĐỘNG một cách phù hợp để mang lại điều tốt đẹp nhất cho học sinh.
Một giáo viên giỏi thì dạy bằng kiến thức. Nhưng một giáo viên tuyệt vời thì dạy bằng cả trái tim. Hãy luôn nhớ mình đã từng là một đứa trẻ như thế nào, bạn sẽ tìm thấy con đường đến với trái tim của những học trò nhỏ.